Tăng động là một tình trạng ảnh hưởng đến hành vi của con người. Những người mắc chứng bệnh này thường có biểu hiện giảm tập trung, hành động bốc đồng. Trẻ em từ 6 – 12 tuổi là đối tượng phổ biến. Vì thế, cha mẹ cần đọc kỹ bài viết dưới đây của PTA để hiểu rõ hơn về hội chứng tăng động giảm chú ý.
1. Triệu chứng trẻ bị tăng động?
Các biểu hiện của bệnh được phân thành hai nhóm gồm: không chú ý, hiếu động thái quá và bốc đồng. Đối với trẻ nhỏ và thanh thiếu niên, các triệu chứng thường bộc lộ rõ ràng, dễ nhận thấy trong vòng 6 năm đầu đời.
Giảm chú ý
Các hành vi báo hiệu trẻ thiếu chú ý:
- Ngồi trong lớp học, trẻ rất dễ bị phân tâm bởi yếu tố ngoại cảnh.
- Khi làm bài tập, trẻ thường bất cẩn và mắc lỗi sai cơ bản.
- Hay đánh mất đồ dùng cần thiết cho việc học tập.
- Các trò chơi tẻ nhạt, tốn thời gian sẽ không thể thu hút được trẻ.
- Trẻ không nghe lời nói và thực hiện hướng dẫn của bố mẹ, thầy cô.
- Các công việc mà trẻ được giao đều không hoàn thành.
- Tránh xa hoặc không thích các nhiệm vụ đòi hỏi phải duy trì sự nỗ lực tập trung trong thời gian dài.
- Hay quên các hoạt động hằng ngày.
- Không tuân thủ nội quy của trường lớp.
Hiếu động quá mức và bốc đồng
Dấu hiệu chính của sự hiếu động và bốc đồng được biểu hiện qua các hành vi:
- Không thể ngồi im một chỗ, thường bỏ vị trí, đặc biệt trong môi trường yên tĩnh như giờ kiểm tra, dự lễ nghiêm trang…
- Trẻ liên tục thấp thỏm, bồn chồn.
- Chạy nhảy và vận động thể chất quá mức, không thể kiểm soát.
- Khi phải xếp hàng chờ đợi, trẻ bực tức, vùng vằng, khó chịu và bỏ đi.
- Hành động không suy nghĩ.
- Không đủ nhận thức các mối nguy hiểm, như bất chợt lao ra giữa đường hoặc đập đầu vào tường.
- Trẻ nói rất nhiều, đôi khi là tự thuật một mình.
- Thường xuyên chen ngang, làm gián đoạn câu chuyện của người khác.
- Không thể giữ yên lặng.
Những triệu chứng trên ảnh hưởng trực tiếp đến việc học tập, sinh hoạt hằng ngày của trẻ. Chúng học và giao tiếp xã hội kém, đôi khi xảy ra các vấn đề liên quan đến pháp luật.
2. Nguyên nhân nào dẫn đến trẻ bị tăng động?
Lý do chính xác gây ra chứng bệnh này vẫn chưa được nghiên cứu đầy đủ. Các bác sĩ nhi và chuyên khoa thần kinh đưa ra mốt số nguyên nhân như sau:
- Do yếu tố di truyền: Nhiều nghiên cứu thấy rằng, nếu cha mẹ hoặc anh chị em ruột bị mắc bệnh thì đứa trẻ sinh ra cũng có nguy cơ cao. Tuy nhiên, chưa rõ cách thức di truyền.
- Do cấu trúc não bộ: Trên điện não đồ của người mắc hội chứng năng động thái quá có điểm khác biệt so với người bình thường. Nghiên cứu khác cũng chỉ ra rằng, trẻ bị tăng động do các chất dẫn truyền thần kinh mất cân bằng hoặc rối loạn chức năng.
- Do sinh non: Một đứa trẻ sinh thiếu tháng (trước 37 tuần) hoặc nhẹ cân sẽ có nguy cơ mắc bệnh.
- Do trẻ bị động kinh.
- Do tổn thương não sau tai nạn hoặc di tật ngay trong bụng mẹ.
3. Chẩn đoán tăng động
Nếu nghi ngờ trẻ có những hành vi của giảm chú ý và bốc đồng, cha mẹ hãy trao đổi với giáo viên chủ nhiệm để tìm hiểu thêm triệu chứng của con. Sau đó đến gặp và trao đổi trực tiếp với bác sĩ chuyên khoa. Để chẩn đoán chính xác, bác sĩ sẽ thực hiện test tăng động cả về mặt lâm sàng, tâm sinh lý, quá trình phát triển và giáo dục trẻ.
Theo Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ, dựa vào tiêu chuẩn DSM-5 bao gồm 18 dấu hiệu giảm chú ý và bốc đồng được liệt kê ở phần 1. Nếu có từ 6 triệu chứng trở lên thuộc ít nhất một nhóm hoặc cả 2 nhóm thì chẩn đoán tăng động. Đồng thời các dấu hiệu này đã xảy ra thường xuyên trên 6 tháng, gây trở ngại đến học tập và sinh hoạt hằng ngày. Tuy nhiên, việc chẩn đoán có thể gặp khó khăn nếu trẻ chưa đến tuổi đi học và các biểu hiện chưa rõ ràng. Ngoài ra, cần phân biệt với tự kỷ, trầm cảm và rối loạn hành vi. Bởi trẻ cũng bộc lộ các hành động không kiểm soát được, hấp tấp hoặc giảm chú ý, mất tập trung.
4. Điều trị tăng động
Có hai hướng điều trị gồm sử dụng liệu pháp hành vi và dùng thuốc hướng thần. Tuy nhiên, với trẻ nhỏ, việc dùng thuốc là chưa được phép. Do đó, chỉ có thể điều chỉnh hành vi và nhận thức cho con trẻ. Bố mẹ và thầy cô có thể áp dụng các biện pháp sau:
- Giao nhiệm vụ cụ thể, đặt mục tiêu thời gian hoàn thành và khen thưởng nếu con làm tốt.
- Trên trường, thầy cô cần gần gũi với trẻ hơn, giao bài tập với độ dài thích hợp.
- Tạo thói quen đúng giờ đúng việc cho trẻ.
- Không cho trẻ nghe nhạc mạnh và xem phim hành động.
- Luôn khích lệ động viên nếu con làm việc hiệu quả và nhẹ nhàng chỉ bảo khi con làm sai.
- Tránh sử dụng roi vọt.
Ngoài ra, can thiệp bằng dinh dưỡng cũng đã có những hiệu quả nhất định trong điều trị chứng bệnh này. Nếu bổ sung đủ và đúng thời điểm sẽ giúp trẻ phát triển toàn diện về thể chất và trí tuệ. Bác sĩ khuyên dùng các thực phẩm giàu vitamin nhóm B, C, A và các chất chống oxy hóa.
Như vậy, trên đây là một số chia sẻ của PTA về bệnh tăng động ở trẻ. Các bậc phụ huynh có thể liên hệ trực tuyến với bác sĩ của chúng tôi nếu có câu hỏi cần giải đáp hoặc đưa trẻ đến phòng khám để được thăm khám tất cả các bệnh lý nhi.
