Bệnh sởi ở trẻ em có thể lây lan nhanh chóng và tiến triển thành dịch nếu không được ngăn chặn kịp thời. Vậy cha mẹ làm thế nào để nhận biết dấu hiệu mắc bệnh ở trẻ? Cùng PTA tìm hiểu ba dấu hiệu bệnh sởi theo từng giai đoạn của căn bệnh này qua bài viết dưới đây.
Bệnh sởi là gì?
Bệnh sởi không còn là căn bệnh xa lạ đối với chúng ta. Hiện nay trên thế giới con số ước tính người mắc bệnh lên đến 100 triệu trường hợp. Có khoảng 6 triệu người tử vong trong một năm.
Bệnh sởi do một loại virus thuộc họ Paramyxoviridae gây ra và chỉ có một vật chủ duy nhất là con người. Virus sởi hoạt động không mạnh. Chỉ cần tiếp xúc với ánh nắng, nhiệt độ cao hoặc các loại thuốc đặc trị là chúng đã bị tiêu diệt hoàn toàn.
Vậy ai là người có nguy cơ mắc bệnh sởi cao nhất? Thực tế, nếu không biết cách bảo vệ sức khỏe, căn bệnh này có thể xảy ra với mọi người ở mọi lứa tuổi và giới tính. Tuy nhiên, trẻ em dưới 5 tuổi có nguy cơ mắc bệnh cao nhất. Đặc biệt trong mùa đông xuân, số người mắc bệnh sởi gia tăng đáng kể.
Xem thêm: Bác sĩ tư vấn online miễn phí – dễ dàng tiện lợi, tránh lây nhiễm
Ai có nguy cơ mắc bệnh sởi?
Sởi có thể bùng phát thành dịch và gây tử vong, đặc biệt là trẻ nhỏ bị suy dinh dưỡng và hệ miễn dịch suy yếu. Bên cạnh đó, tất cả mọi người (trẻ em, người lớn, phụ nữ có thai,…) chưa được tiêm vacxin hoặc đã tiêm nhưng không sinh miễn dịch đều có thể nhiễm bệnh.
Hiện trên thế giới, bệnh sởi vẫn còn phổ biến ở nhiều quốc gia đang/kém phát triển, đặc biệt là Châu Phi và Châu Á. Hầu như số ca tử vong do sởi xảy ra ở các nước có thu nhập thấp, cơ sở hạ tầng và nền y tế kém phát triển.
Vì sao bệnh sởi dễ bùng phát thành dịch?
Theo công bố của UNICEF, bệnh sởi là một bệnh rất dễ lây lan. Bệnh có khả năng lây lan cao hơn cả Ebola, bệnh lao hay bệnh cúm. Nếu ai đó chạm vào bề mặt hoặc vật thể bị nhiễm vi-rút, sau đó chạm vào miệng hoặc mũi của họ, hoặc ăn hoặc uống mà không rửa tay, thì cũng có thể lây bệnh.
Virus sởi có thể tồn tại trong không khí và trên bề mặt đồ vật đến 2 giờ, chờ xâm nhập vào đường hô hấp của nạn nhân tiếp theo. Do đó, một người bình thường có thể mắc bệnh sởi nếu ở chung với người mang vi rút sởi hoặc qua tiếp xúc gián tiếp trong vòng 2 giờ.
Xem thêm: Danh sách các bác sĩ nhi giỏi, uy tín tại Hà Nội được quan tâm
Bệnh sởi là một bệnh rất dễ lây lan do hắt hơi hoặc ho, nuốt hoặc hít phải dịch tiết đường hô hấp của người bệnh. Virus sởi lây lan trong không khí và lây nhiễm qua đường hô hấp. Nó có thể gây tử vong cho trẻ em bị suy dinh dưỡng hoặc trẻ em còn quá nhỏ, chưa đủ tuổi được tiêm chủng.
Bệnh sởi lây truyền qua con đường nào?
Có rất nhiều vấn đề đặt ra, nhất là bệnh sởi có lây không? Câu trả lời là bệnh sởi rất dễ lây, nếu không tiêm phòng thì khoảng 90% người tiếp xúc với bệnh nhân sẽ mắc bệnh sởi.
- Sởi lây qua đường hô hấp: virus sởi có trong mũi họng của người bệnh. Chúng thường có thể lây nhiễm cho người khác 4 ngày trước khi nổi mẩn đỏ.
- Khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc nói, bệnh sởi sẽ lây truyền trực tiếp: Khi người bệnh ho, hắt hơi, nói, những giọt nhỏ có chứa vi rút được phát tán vào không khí và người khác có thể hít hoặc hít phải. Những giọt nước này có thể rơi trên bàn làm việc, điện thoại và những nơi khác. Khi người chưa bị bệnh sờ vào những chỗ này và đưa tay lên mũi, miệng thì sẽ bị bệnh.
- Lây truyền gián tiếp: Trường hợp này hiếm gặp vì vi rút sởi dễ bị tiêu diệt ở môi trường ngoài trời.
Xem thêm: Danh sách những phòng khám nhi Hà Nội uy tín, chuyên nghiệp
Các triệu chứng của bệnh sởi ở trẻ em
Triệu chứng bệnh sởi giai đoạn ủ bệnh
Sởi là căn bệnh truyền nhiễm nhanh chóng. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, thậm chí là tử vong.
Ở giai đoạn ủ bệnh, gần như cha mẹ khó phát hiện những triệu chứng bệnh. Bởi thời điểm này trẻ hầu như không có bất kỳ dấu hiệu đặc biệt nào. Giai đoạn ủ bệnh thường kéo dài từ 10-14 ngày. Một số trẻ trong thời gian ủ bệnh sẽ có triệu chứng sốt nhẹ. Tuy nhiên triệu chứng này thường bị nhầm lẫn với trẻ ốm vặt thông thường nên không được cha mẹ quá chú ý.
Triệu chứng bệnh sởi giai đoạn khởi phát
Thời kỳ khởi phát thường kéo dài từ 3-5 ngày. Ở thời kỳ này, trẻ sẽ có hai triệu chứng chính là sốt và viêm long đường tiêu hóa. Trẻ có thể sốt nhẹ hoặc sốt cao lên đến 40 độ, kèm theo co giật, mệt mỏi, đau nhức đầu…
Ở thời kỳ khởi phát, cũng rất khó để cha mẹ phát hiện ra trẻ mắc bệnh sởi. Bởi những triệu chứng này giống với rất nhiều bệnh lý thông thường khác.
Triệu chứng bệnh giai đoạn toàn phát
Thời kỳ toàn phát kéo dài từ 5-7 ngày. Các triệu chứng lúc mới phát sẽ nặng hơn như thân nhiệt tăng cao (có thể lên đến 40 độ). Trẻ ho liên tục, co giật, ban đêm mọc nhiều ban sởi. Ban đầu ban sởi sẽ xuất hiện sau tai sau đó lan ra mặt, cổ, ngực, lưng, bụng và tứ chi. Đến ngày hôm sau, mẩn ngứa sẽ xuất hiện khắp người trẻ, nhất là những vùng thường xuyên bị cọ xát hoặc tiếp xúc với ánh nắng.
Xem thêm: Chăm sóc da cho bé: Quy trình và những lưu ý chăm sóc
Các nốt ban sẽ mọc thành từng lớp, có các nốt màu hồng hình tròn hoặc bầu dục. Trường hợp nhẹ, ban sẽ mỏng dần nhưng nếu trẻ bị nặng thì ban sẽ dày hơn, có khi ban còn kèm theo chảy máu, thậm chí trẻ còn bị chảy máu cam, xuất huyết tiêu hóa. Lúc này, cha mẹ cần lưu ý để không nhầm lẫn bệnh sởi ở trẻ với bệnh sốt phát ban.
Thời kỳ hồi phục bệnh
Đây là thời kỳ trẻ sức khỏe của trẻ dần dần hồi phục lại. Lúc này các ban sởi trên cơ thể trẻ sẽ bay dần. Tuy nhiên trên da trẻ sẽ để lại những vết thâm sẹo. Sau khoảng 2 tuần thì trẻ sẽ hoàn toàn khỏi bệnh và sức khỏe ổn định như bình thường.
Cách chữa sởi tại nhà hiệu quả
Hạ sốt cho trẻ mắc bệnh sởi
Sốt là một triệu chứng rất điển hình của bệnh sởi. Sau khi nhiễm bệnh, trẻ có thể bị sốt cao tới 40 ° C. Nếu trẻ sốt nhẹ thì chỉ cần dùng các biện pháp vật lý như lau bằng nước ấm, dùng khăn mát.
Xem thêm: Bệnh tay chân miệng: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách điều trị
Khi trẻ sốt quá cao không thể kiểm soát, hãy cho trẻ uống paracetamol để hạ sốt. Liều lượng paracetamol dựa trên trọng lượng cơ thể, nếu dùng quá liều lượng cũng có thể gây hại cho cơ thể bé. Vì vậy, cha mẹ cần hỏi ý kiến chuyên gia y tế trước khi dùng thuốc cho trẻ
Vệ sinh cơ thể sạch sẽ
Vệ sinh da là khâu quan trọng trong hỗ trợ điều trị bệnh sởi ở trẻ nhỏ. Khi mắc bệnh sởi, trên bề mặt da sẽ xuất hiện một nốt ban đỏ, hồng. Chúng có thể gây ngứa ngáy, khó chịu và kích hoạt phản ứng gãi. Vì sức đề kháng rất thấp nên làn da của bé trở thành nơi rất mỏng manh. Bề mặt da dễ bị vi khuẩn, vi rút xâm nhập khiến tình trạng bệnh ngày càng trầm trọng hơn. Chính vì vậy cha mẹ cần vệ sinh da sạch sẽ cho trẻ.
Bên cạnh vệ sinh da thì cha mẹ cần vệ sinh vùng mắt cho trẻ. Trẻ em khi bị sởi thường có triệu chứng đau mắt kèm theo. Cha mẹ có thể dùng bông gòn thấm nước để nhẹ nhàng lau sạch vết rỉ sét trên mí mắt và lông mi. Sau đó, nhúng khăn vào nước ấm và đắp lên mắt để giảm sưng.
Uống nhiều nước, bổ sung điện giải
Khi trẻ bị sốt, cơ thể trẻ rất dễ bị mất nước theo hai cách: đổ mồ hôi và hơi thở. Lúc này, việc đầu tiên cần làm là cho trẻ uống đủ nước. Cha mẹ có thể cho trẻ uống các loại nước trái cây như nước cam, bưởi, chanh.
Ngoài ra, một số trẻ mắc bệnh sởi sẽ có thêm một số triệu chứng như nôn mửa và tiêu chảy. Nó có thể làm trầm trọng thêm tình trạng mất nước và chất điện giải. Khi đó, nước uống không đủ. Cần cho trẻ uống dung dịch điện giải oresol theo hướng dẫn. Nếu trẻ có các biểu hiện như nôn trớ, tiêu chảy nhiều, mệt mỏi nhiều… thì cha mẹ phải đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để được truyền máu kịp thời
Xem thêm: Trẻ bị sốt: Nguyên nhân, triệu chứng và cách chăm sóc
Tăng cường bổ sung dinh dưỡng
Dinh dưỡng nắm vai trò quan trọng trong quá trình hồi phục của trẻ mắc bệnh sởi. Chính vì vậy cha mẹ cần chú ý bổ sung đầy đủ các nhóm chất cho trẻ. Đặc biệt là trẻ mắc bệnh sởi cần bổ sung nhiều vitamin A.
Như đã nói ở trên, khi mắc bệnh sởi, cơ thể tiêu thụ rất nhiều vitamin A. Vì vậy, khi điều trị bệnh sởi tại nhà, bạn cần bổ sung vitamin A cho trẻ thông qua đường ăn uống. Cha mẹ có thể tăng cường cho trẻ ăn các thực phẩm giàu vitamin A hoặc bổ sung qua việc uống viên vitamin…
Phải đưa trẻ bị sởi đến bệnh viện khi nào?
Khi trẻ có các biểu hiện sau thì phải nhanh chóng đưa trẻ đến cơ sở y tế gần nhất để được điều trị kịp thời.
- Sốt cao liên tục kéo dài trên 39 độ.
- Trẻ thở nhanh gấp hoặc khó thở.
- Trẻ mệt mỏi, không chịu ăn uống, người mơ màng, không tỉnh táo.
- Đã phát ban khắp người nhưng không hạ sốt.
- Có biểu hiện co giật.
Phòng khám nhi uy tín tại Hà Nội – PTA là địa chỉ giúp cha mẹ yên tâm gửi gắm sức khỏe của con em mình. Tại đây có đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, vững chuyên môn và tràn đầy tình yêu thương. Hãy liên hệ qua số Hotline để được sắp xếp lịch khám theo yêu cầu.
Xem thêm: Khám bệnh lý nhi: Khi nào nên cho trẻ uống kháng sinh?
Cách phòng tránh bệnh sởi hiệu quả
Để phòng tránh bệnh hiệu quả, cha mẹ cần tuân theo bốn biện pháp phòng ngừa đơn giản sau đây:
- Tích cực thực hiện tiêm vắc xin sởi: Khuyến cáo trẻ đủ 9 tháng tuổi được tiêm chủng miễn phí theo chương trình tiêm chủng mở rộng của các cơ sở y tế. Tuy nhiên, một liều vắc-xin duy nhất không đủ để tạo ra miễn dịch bền vững, vì vậy cần phải tiêm liều thứ hai khi trẻ 18 tháng tuổi.
- Cách ly trẻ bệnh: Khi phát hiện trẻ bị bệnh nên đưa trẻ đến cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời. Cách ly nguồn bệnh, tránh lây lan ra cộng đồng.
- Đeo khẩu trang y tế khi chăm sóc trẻ bị bệnh để tránh lây nhiễm chéo giữa trẻ mắc bệnh sởi tại bệnh viện và trẻ khác.
- Rửa tay đúng cách trước và sau khi chăm sóc trẻ bệnh để tránh trẻ bị bệnh lây sang trẻ lành bệnh.
Hy vọng qua những chia sẻ trên, cha mẹ có thể nắm được những triệu chứng bệnh sởi qua từng gia đoạn. Hãy liên hệ với PTA để được tư vấn thêm nếu cha mẹ có bất kỳ thắc mắc nào về bệnh sởi ở trẻ.
