Rất nhiều bậc cha mẹ có con nhỏ còi cọc và bé hơn các bạn cùng trang lứa đau đầu về việc ăn uống của con. Dù đã cho con ăn một chế độ ăn uống cân bằng nhưng trẻ vẫn bị suy dinh dưỡng. Trong điều trị và khám bệnh lý nhi, đây có thể là một triệu chứng của bệnh Malabsorption – kém hấp thu. Cơ thể không có khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng từ hệ tiêu hóa vào máu.
Tại sao lại có tình trạng kém hấp thu?
Thông thường, quá trình tiêu hóa chuyển hóa các chất dinh dưỡng từ chế độ ăn uống thành các đơn vị nhỏ đi qua thành ruột và vào máu. Từ đó chúng được mang đến các tế bào khác trong cơ thể. Nếu thành ruột bị tổn thương do nhiễm vi khuẩn, virus hoặc ký sinh trùng, bề mặt của nó có thể thay đổi khiến các chất đã tiêu hóa không thể đi qua. Khi đó, các chất dinh dưỡng sẽ bị đào thải qua phân.
Tình trạng kém hấp thu thường xảy ra ở một đứa trẻ bình thường trong 1 – 2 ngày trong những trường hợp nặng của bệnh dạ dày hoặc ruột. Nó hiếm khi tồn tại lâu hơn vì bề mặt của ruột nhanh chóng lành lại mà không có tổn thương đáng kể. Trong những trường hợp này, kém hấp thu không phải là nguyên nhân đáng lo ngại. Tuy nhiên, tình trạng kém hấp thu mãn tính có thể phát triển và nếu hai hoặc nhiều dấu hiệu hoặc triệu chứng sau đây vẫn tồn tại, hãy cho con bạn khám tiêu hóa nhi.
Dấu hiệu và triệu chứng
- Đau bụng dai dẳng và nôn mửa
- Đi nặng thường xuyên, lỏng, nhiều, có mùi hôi
- Dễ bị nhiễm trùng
- Giảm cân với việc giảm cả mỡ và cơ
- Tăng vết thâm
- Dễ gãy xương
- Da khô, phát ban có vảy
- Thay đổi tính cách
- Chậm tăng trưởng và tăng cân (có thể không đáng chú ý trong vài tháng)
Khám bệnh lý nhi và điều trị như thế nào?
Hấp thu kém chỉ là một trong những nguyên nhân có thể xảy ra khi trẻ bị suy dinh dưỡng. Trẻ có thể bị suy dinh dưỡng vì không ăn đủ loại thực phẩm thích hợp. Hoặc trẻ có vấn đề về tiêu hóa khiến cơ thể không thể tiêu hóa chúng. Trẻ cũng có thể bị tất cả những vấn đề này. Trước khi chỉ định một phương pháp điều trị, bác sĩ nhi khoa phải xác định nguyên nhân. Khi khám bệnh lý nhi, điều này có thể được thực hiện bằng một hoặc nhiều cách sau đây:
- Liệt kê tổng hợp lại số lượng và loại thức ăn mà trẻ ăn.
- Bác sĩ nhi khoa có thể kiểm tra khả năng tiêu hóa và hấp thụ các chất dinh dưỡng cụ thể của trẻ. Ví dụ, bác sĩ có thể yêu cầu trẻ uống một dung dịch đường sữa (lactose) và sau đó đo mức độ hydro trong hơi thở của trẻ.
- Bác sĩ nhi khoa có thể yêu cầu lấy và phân tích mẫu phân. Thường thì mỗi người chỉ đào thải 1 lượng chất béo nhỏ qua phân. Nếu trong phân có 1 lượng quá nhiều chất béo, đó là dấu hiệu của chứng kém hấp thu.
- Lấy mồ hôi từ da, được gọi là xét nghiệm mồ hôi, có thể được thực hiện để xem liệu có bị xơ nang hay không. Trong bệnh này, cơ thể sản xuất không đủ một số lượng enzyme cần thiết để tiêu hóa tốt. Và dẫn tới có bất thường trong tuyến mồ hôi.
- Trong một số trường hợp, bác sĩ đa khoa có thể yêu cầu khám tiêu hóa nhi để lấy sinh thiết từ thành ruột non. Mẫu sẽ được kiểm tra dưới kính hiển vi để tìm các dấu hiệu nhiễm trùng, viêm hoặc chấn thương khác.
Thông thường, các xét nghiệm này được thực hiện trước khi bắt đầu điều trị. Trẻ bị ốm nặng có thể phải nhập viện để kiểm soát ăn uống và chờ các kết quả xét nghiệm.
Một khi bác sĩ chắc chắn vấn đề là kém hấp thu, bác sĩ sẽ cần tìm hiểu thêm nguyên nhân là gì.
Nếu lý do là nhiễm trùng, điều trị thường sẽ bao gồm thuốc kháng sinh. Nếu tình trạng kém hấp thu xảy ra do ruột hoạt động quá nhiều, cần dùng 1 số loại thuốc kìm hãm. Để có thời gian cho các chất dinh dưỡng được hấp thụ.
Đôi khi không có nguyên nhân rõ ràng cho bệnh này. Trong trường hợp đó, bác sĩ sẽ yêu cầu thay đổi chế độ ăn. Cần bổ sung các loại thực phẩm hoặc công thức dinh dưỡng đặc biệt dễ dung nạp và hấp thu hơn.
Tuy nhiên, trong đa số trường hợp khám bệnh lý nhi, tình trạng kém hấp thu dẫn tới suy dinh dưỡng không nhiều và đáng lo ngại. Nếu mẹ lo lắng về tình trạng ăn uống của con mình, hãy đặt lịch với bác sĩ nhi tại PTA để được tư vấn cụ thể và chính xác hơn.
