Cha mẹ có thể dễ dàng nhận biết chậm nói tự kỷ ở trẻ thông qua các dấu hiệu đơn giản. Việc sớm phát hiện tình trạng này giúp cha mẹ không bỏ lỡ thời điểm điều trị bệnh thích hợp nhất.
Vì sao trẻ chậm nói?
Chậm nói là khả năng ngôn ngữ của trẻ phát triển tuy theo đúng trình tự nhưng chậm hơn so với mức thông thường. Chậm nói có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau. Thông thường sẽ có ba nhóm nguyên nhân chính như sau:
Trẻ gặp vấn đề về tâm lý: Cưng chiều hoặc bỏ bê trẻ quá mức cũng khiến trẻ gặp phải các ảnh hưởng về tâm lý. Nguyên nhân trẻ chậm nói do các vấn đề về tâm lý ngày càng gia tăng. Đây là tiếng chuông cảnh báo dành cho các bậc cha mẹ khi quá bận rộn không có thời gian chơi cùng con. Hoặc cha mẹ bao bọc con quá mức khiến trẻ ít tiếp xúc với thế giới bên ngoài.
Trẻ mắc một số bệnh lý: Trẻ có thể gặp các vấn đề về phát âm do mắc các bệnh bẩm sinh tại các cơ quan như miệng, lưỡi, tai… Hoặc cơ quan chỉ huy của trẻ gặp vấn đề như não bị dị tật, viêm màng não, bại não…
Trẻ mắc bệnh tự kỷ: Có thể nói dấu hiệu chậm nói tự kỷ là biểu hiện điển hình của căn bệnh này. Tự kỷ là bệnh lý thần kinh thường gặp ở trẻ nhỏ.
Những dấu hiệu chậm nói tự kỷ ở trẻ
So với trẻ chậm nói thông thường, trẻ chậm nói do tự kỷ thường có nhiều dấu hiệu bất thường mà cha mẹ, người thân có thể nhận thấy được. Dưới đây là những dấu hiệu chậm nói tự kỷ ở trẻ:
Kỹ năng giao tiếp kém
- Trẻ chỉ nói được những từ đơn, thường lặp đi lặp lại một cụm từ, trẻ chỉ có thể bập bẹ tạo ra tiếng động mà không hề nói thành câu được.
- Trẻ hạn chế sử dụng cử chỉ hay ánh mắt để giao tiếp với người thân, cha mẹ
- Khi được gọi tên, trẻ thường không quay lại
- Trẻ rất ít giao tiếp bằng ánh mắt, thậm chí là hoàn toàn không giao tiếp bằng mắt
- Trẻ ít khi chỉ tay vào hình ảnh đồ vật hay con người xung quanh.
- Trẻ không hiểu lời nói của mọi người xung quanh.
Hạn chế tương tác xã hội
Một số trẻ thường sợ khi giao tiếp với người lạ, tuy nhiên tình trạng này sẽ được điều chỉnh dần và trẻ sẽ quen dần với điều đó. Tuy nhiên, ở trẻ tự kỷ thì việc tiếp xúc, giao tiếp với người khác rất hạn chế. Trẻ chậm nói tự kỷ có thể gặp các vấn đề hạn chế tương tác xã hội như:
- Khi bị đau hoặc mong muốn một điều gì đó, trẻ thường không nói với người lớn
- Trẻ thích chơi một mình và không thích chia sẻ bất cứ thứ gì với người khác, kể cả đồ chơi, sở thích hay cảm xúc.
- Trẻ không nhận thức được sự nguy hiểm
- Trẻ không điều chỉnh được cảm xúc: cười khóc, la hét bất cứ lúc nào trẻ muốn.
Khắc phục tình trạng chậm nói ở trẻ tự kỷ
Thăm khám và tìm hiểu nguyên nhân
Trước hết, để có thể tìm ra nguyên nhân khiến trẻ chậm phát triển ngôn ngữ, chúng ta cần đưa trẻ đi khám bác sĩ. Đưa con đến cơ sở y tế uy tín để khám sẽ giúp xác định chính xác hơn nguyên nhân chậm phát triển ngôn ngữ của con. Điều này sẽ giúp các bậc cha mẹ có được phương pháp điều trị phù hợp nhất cho con em mình.
Quan tâm, dạy trẻ học nói
Đối với trẻ chậm phát triển ngôn ngữ, sự quan tâm, chăm sóc đặc biệt của cha mẹ là yếu tố vô cùng quan trọng. Cha mẹ cần giao tiếp với con cái thường xuyên hơn. Khi trẻ học nói, cha mẹ cần dạy trẻ phát âm những âm đơn giản và chính xác. Nói chuyện với bé bằng giọng nói và cử chỉ sẽ giúp bé học nhanh và hiệu quả hơn.
Thường xuyên cho trẻ giao tiếp với bạn bè cùng lứa tuổi
Ngoài việc quan tâm, dạy trẻ nói chuyện, việc đưa trẻ ra ngoài chơi và giao lưu với các bạn cũng rất cần thiết. Khi trẻ thường xuyên tiếp xúc với những đứa trẻ khác, chúng trở nên tự tin và mạnh dạn hơn. Hơn nữa, đây cũng là điều kiện tốt để trẻ phát triển khả năng ngôn ngữ của mình
Trẻ em chậm nói rất có thể do nguyên nhân gây ra bởi bệnh tự kỷ. Vì vậy cha mẹ hãy cho trẻ đến thăm khám tại bệnh viện hoặc các đơn vị y tế uy tín như PTA để sớm tìm hiểu nguyên nhân và có phương án điều trị thích hợp.
Xem thêm
Khám tâm lý online cùng chuyên gia hàng đầu trong ngành
Kiểm tra chẩn đoán chậm nói tự kỷ ở trẻ như thế nào?
Trẻ chậm nói: Những điều ba mẹ nên làm
