Giống như carbohydrate, protein và chất béo, vitamin là những chất dinh dưỡng thiết yếu mà trẻ cần. Trẻ em cần vitamin để tăng trưởng, phát triển và duy trì hoạt động của các cơ quan quan trọng trong cơ thể. Mỗi loại vitamin đều có một vai trò riêng với sự phát triển của trẻ. Ví dụ, vitamin D có trong sữa giúp xương của con bạn chắc khỏe. Vitamin A trong cà rốt giúp tăng cường thị lực vào ban đêm, và vitamin C trong cam giúp cơ thể tự chữa lành và sửa chữa. Vitamin B có trong ngũ cốc nguyên hạt cung cấp năng lượng. Vậy chế độ dinh dưỡng cho trẻ cần những loại vitamin nào? Cùng PTA tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
Tầm quan trọng của việc bổ sung vitamin cho trẻ
Việc cung cấp đủ vitamin mang lại nhiều lợi ích cụ thể:
- Tăng cường sức đề kháng: Các vitamin thiết yếu như Vitamin A, C, và D góp phần củng cố hệ miễn dịch, giúp bé tạo ra lá chắn tự nhiên chống lại các tác nhân gây bệnh nhiễm khuẩn.
- Phát triển hệ xương vững chắc: Vitamin D và Canxi là hai yếu tố không thể thiếu trong quá trình hình thành và phát triển khung xương và răng của trẻ.
- Hỗ trợ chức năng não bộ: Các vitamin nhóm B, nổi bật là B6 và B12, đóng vai trò quan trọng cho sự phát triển của hệ thần kinh và trí não.
- Phòng ngừa thiếu máu: Axit folic và Vitamin B12 là những vi chất cần thiết giúp ngăn chặn nguy cơ thiếu máu, một tình trạng thường gặp ở trẻ nhỏ.
Dù vậy, không phải mọi trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi đều bắt buộc phải bổ sung vitamin. Trên thực tế, nếu trẻ được bú mẹ hoàn toàn và người mẹ có chế độ dinh dưỡng tốt, sữa mẹ đã có thể cung cấp gần như trọn vẹn các vi chất cần thiết.
Tuy nhiên, việc bổ sung vitamin trở nên cực kỳ quan trọng đối với các trường hợp đặc biệt như: trẻ sinh non, thiếu cân, trẻ gặp các vấn đề sức khỏe bẩm sinh hoặc trẻ có mẹ theo chế độ ăn chay trường. Trong những tình huống này, cha mẹ cần tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng để có kế hoạch bổ sung phù hợp và an toàn cho bé.
Phân loại 2 nhóm vitamin trong chế độ dinh dưỡng cho trẻ
- Nhóm 1 – các vitamin tan trong chất béo: A,D,E,K. Các vitamin này cần chất béo làm dung môi hòa tan thì mới hấp thu được, nên chế độ ăn cần đảm bảo đủ lượng chất béo. Ngoài ra vì các vitamin này tan trong chất béo nên nó có thể tích lũy trong các mô mỡ của cơ thể nên nếu bổ sung thừa có thể gây ngộ độc.
- Nhóm 2 – các vitamin tan trong nước: các vitamin nhóm B, vitamin C… Nhóm vitamin này có thể dễ dàng hòa tan và hấp thu qua môi trường nước, đào thải qua nước tiểu, mồ hôi, ít tích lũy và ít nguy cơ gây ngộ độc hơn nhóm 1. Nhưng vitamin nhóm 2 dễ bị bay hơi, mất mát qua quá trình bảo quản, chế biến thực phẩm.
Tại sao cần Vitamin A trong chế độ dinh dưỡng cho trẻ?
Loại vitamin này chủ yếu giúp ích cho thị lực. Vitamin A cũng tham gia tạo máu, phát triển xương khớp, sản sinh miễn dịch. Vitamin A cũng giúp con bạn nhìn thấy màu sắc, từ màu vàng sáng nhất đến màu tím sẫm nhất. Nó cũng giúp tăng cường hệ thống miễn dịch của con bạn. Thực phẩm cho trẻ em là sữa, gan, trái cây và rau màu vàng cam (như cà rốt, khoai lang) và các loại rau lá xanh đậm (như rau ngót, bông cải xanh). Trẻ cần 400-600 mg retinol và 3200-4800 mg beta carotene mỗi ngày.
Vitamin B – vitamin cần thiết trong chế độ dinh dưỡng cho trẻ
Vitamin B1, B2, B6, B12, niacin, axit folic, biotin và axit pantothenic cùng nhau tạo nên nhóm vitamin B. Chúng góp phần quan trọng vào quá trình trao đổi chất của cơ thể, tức là chúng giúp cơ thể sản xuất năng lượng và giải phóng khi cần thiết. Chúng cũng cần thiết để tạo ra các tế bào hồng cầu mang oxy đến tất cả các bộ phận của cơ thể, nếu không có tế bào này, cơ thể không thể hoạt động.
Thực phẩm giàu nhóm vitamin này là ngũ cốc nguyên hạt như lúa mì và yến mạch, thịt gia cầm như thịt gà, vịt,.., cá và hải sản, trứng, các sản phẩm từ sữa như phô mai, sữa chua,.. các loại đậu, và các loại rau lá xanh. Lượng vitamin B mà trẻ cần: với thiamin và riboflavin dao động từ 0,7 đến 1 mg mỗi ngày, đối với niacin là 11 đến 15 mg mỗi ngày và đối với pyridoxine là 0,9 đến 1,6 mg mỗi ngày.
Xem thêm: Suy dinh dưỡng trẻ em: Nguyên nhân, dấu hiệu, cách điều trị
Vitamin C có cần trong chế độ dinh dưỡng cho trẻ?
Vitamin C cần thiết để duy trì sự khoẻ mạnh của các mô cơ thể như nướu răng, xương và mạch máu. Nó cũng giúp trẻ nhanh khỏi bệnh và phục hồi tổn thương nếu con bạn không may bị thương. Vitamin C cũng tăng cường khả năng miễn dịch của trẻ, để trẻ không dễ bị nhiễm trùng. Thực phẩm giàu vitamin C là trái cây họ cam quýt như cam, dâu tây, cà chua, bông cải xanh, bắp cải, kiwi và ớt đỏ. Liều lượng vitamin C là 40 mg mỗi ngày cho trẻ em.
Vitamin D – vitamin ánh mặt trời
Vitamin D giúp hấp thụ canxi để giữ cho xương và răng của bạn chắc khoẻ. Vitamin D được tạo ra trong da khi nó tiếp xúc với ánh sáng mặt trời hoặc được hấp thụ từ thực phẩm mà con bạn ăn. Thực phẩm giàu vitamin D là sữa và ngũ cốc tăng cường, cá, lòng đỏ trứng và gan. Lượng vitamin D mà trẻ cần mỗi ngày là:
- Trẻ dưới 12 tháng: 400UI/ngày
- Trẻ trên 1 tuổi: 600 UI/ngày
- Một số đối tượng như trẻ sinh non, người già > 70 tuổi hay trẻ dậy thì có thể cần liều vitamin D cao hơn.
Xem thêm: Điều cần biết trong chế độ dinh dưỡng nhi cho trẻ từ 6 – 12 tháng tuổi
Vitamin E – vitamin cần cho mọi lứa tuổi
Vitamin E bảo vệ các tế bào và mô khỏi bất kỳ tổn thương nào. Nó cũng giúp duy trì sức khỏe của các tế bào hồng cầu. Thực phẩm giàu vitamin E là ngũ cốc nguyên hạt, chẳng hạn như lúa mì và yến mạch, mầm lúa mì, dầu thực vật như hướng dương, hạt cải và dầu ô liu, rau lá xanh, lòng đỏ trứng, hạt. Mỗi ngày trẻ cần 15mg vitamin E.
Vitamin K – vitamin hay bị bỏ quên trong chế độ dinh dưỡng cho trẻ
Vitamin K có vai trò vô cùng quan trọng cho quá trình đông máu. Thực phẩm giàu vitamin K là các loại rau lá xanh, các sản phẩm từ sữa như phô mai và sữa chua, bông cải xanh và dầu đậu nành. Trẻ em cần 80 mcg vitamin K mỗi ngày. Vì cơ thể của con bạn không thể sản xuất tất cả các vitamin này một cách tự nhiên, chúng phải được lấy từ thức ăn.
Đây là 6 loại vitamin quan trọng và cần thiết nhất trong chế độ dinh dưỡng cho trẻ. Bạn cần xây dựng chế dộ dinh dưỡng cho trẻ hợp lý với đầy đủ 6 loại vitamin này để con phát triển khỏe mạnh. Nếu bạn có thắc mắc về dinh dưỡng cho trẻ hoặc những lo lắng cụ thể về chế độ ăn uống của con bạn, hãy để lại dưới phần bình luận hoặc liên hệ theo số hotline, các chuyên gia của PTA sẽ giải đáp cho bạn trong thời gian sớm nhất.
Bổ sung vitamin cho trẻ bằng cách nào?
Đảm bảo cung cấp đủ vitamin cho trẻ sơ sinh đòi hỏi sự am hiểu và cẩn trọng từ phía cha mẹ, đặt nền tảng cho sự lớn khôn khỏe mạnh của con. Quá trình này phải dựa trên cơ sở khoa học và phù hợp với đặc điểm riêng của từng bé, không thể áp dụng một cách máy móc.
Xem thêm: Khám dinh dưỡng cho bé ở đâu? 8 địa chỉ hàng đầu
Trong 6 tháng đầu, sữa mẹ được xem là nguồn dưỡng chất vàng, cung cấp dồi dào các vi chất như vitamin A, C và nhóm B. Tuy nhiên, hàm lượng vitamin D và K trong sữa mẹ thường chưa đáp ứng đủ nhu cầu của trẻ. Vì lý do này, việc bổ sung từ bên ngoài là cực kỳ cần thiết. Vitamin D là yếu tố then chốt cho việc hấp thu canxi, giúp hệ xương phát triển vững chắc. Trong khi đó, vitamin K, thường được tiêm dự phòng ngay sau sinh, đóng vai trò sống còn trong việc ngăn ngừa rối loạn đông máu ở trẻ.
Đối với trẻ sử dụng sữa công thức, các sản phẩm này thường đã được nhà sản xuất tính toán và bổ sung vi chất. Dù vậy, nếu trẻ không tiêu thụ đủ lượng sữa khuyến nghị, việc bổ sung thêm vẫn có thể cần thiết, nhưng phải theo sự chỉ dẫn của chuyên gia y tế.
Khi trẻ bước vào giai đoạn ăn dặm (từ 6 tháng tuổi), cha mẹ có thể làm phong phú thêm kho vitamin cho con qua một chế độ ăn đa dạng, giàu các loại vitamin A, C và nhóm B từ rau củ, trái cây, giúp củng cố hệ miễn dịch tự nhiên.
Cha mẹ tuyệt đối không nên tự ý cho trẻ sử dụng các chế phẩm vitamin mà không có sự thăm khám và tư vấn từ bác sĩ. Việc dùng sai liều lượng không chỉ gây lãng phí mà còn tiềm ẩn nhiều rủi ro như rối loạn tiêu hóa, tạo gánh nặng cho gan, thận và thậm chí dẫn đến ngộ độc.
Cuối cùng, chất lượng dinh dưỡng của người mẹ đang cho con bú có ảnh hưởng trực tiếp đến nguồn vitamin mà trẻ nhận được. Vì vậy, việc mẹ duy trì một chế độ ăn uống khoa học, đầy đủ dưỡng chất chính là cách tốt nhất để hỗ trợ cho sự phát triển khỏe mạnh của con trong những năm tháng đầu đời.
Bài viết được tham vấn bởi Bác sĩ Trần Diệu Thuý – Bác sĩ Nhi Dinh dưỡng PTA.
Xem thêm các bài viết khác
- Top 10 thực phẩm giàu sắt cho bé bố mẹ nên biết
- DHA có tác dụng gì cho trẻ? Các bổ sung đầy đủ DHA
