Suy dinh dưỡng nhi để lại rất nhiều hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe, trí tuệ và tương lai của trẻ. Tuy nhiên, chỉ cần biết cách mẹ có thể giúp trẻ phòng chống suy dinh dưỡng ngay từ những năm tháng đầu đời. Trong bài viết này, PTA sẽ cung cấp cho bạn 5 cách phòng ngừa suy dinh dưỡng nhi hiệu quả nhất.
Dấu hiệu nhận biết sớm và nguyên nhân gây suy dinh dưỡng
Việc nhận biết sớm suy dinh dưỡng ở trẻ là rất quan trọng. Phụ huynh có thể dễ dàng theo dõi sự phát triển của con thông qua biểu đồ cân nặng hàng tháng. Trẻ suy dinh dưỡng thường không tăng cân đều đặn, có xu hướng nhẹ cân và thấp bé hơn so với các bạn cùng tuổi. Để phòng chống suy dinh dưỡng hiệu quả, việc hiểu rõ các nguyên nhân gốc rễ là điều cần thiết. Các chuyên gia dinh dưỡng chỉ ra một số yếu tố chính:
- Thiếu hụt sữa mẹ: Trẻ không được bú đủ sữa mẹ trong 6 tháng đầu đời sẽ thiếu hụt dưỡng chất và kháng thể, làm tăng nguy cơ mắc bệnh và suy dinh dưỡng. Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng hoàn hảo nhất cho trẻ sơ sinh.
- Thực hành ăn dặm sai cách: Nhiều phụ huynh chưa có đủ kiến thức về lựa chọn thực phẩm phù hợp, số bữa ăn trong ngày hoặc kiêng khem quá mức khi trẻ ốm, dẫn đến thiếu hụt dinh dưỡng nghiêm trọng.
- Dinh dưỡng kém từ mẹ: Người mẹ không đảm bảo dinh dưỡng trước và trong thai kỳ có thể sinh con nhẹ cân, còi cọc. Việc thiếu hụt dưỡng chất ngay từ trong bào thai ảnh hưởng lớn đến sức khỏe lâu dài của trẻ. Đồng thời, mẹ suy dinh dưỡng cũng dễ thiếu hoặc mất sữa, trực tiếp ảnh hưởng đến nguồn dinh dưỡng của bé.
- Bệnh tật và nhiễm trùng: Các bệnh truyền nhiễm phổ biến như viêm đường hô hấp, tiêu chảy, hoặc nhiễm ký sinh trùng (giun, sán) thường gặp ở Việt Nam. Chế độ ăn uống không phù hợp khi trẻ bệnh là yếu tố then chốt dẫn đến suy dinh dưỡng ở trẻ dưới 5 tuổi.
- Môi trường sống ô nhiễm: Sử dụng nguồn nước không đảm bảo vệ sinh trong sinh hoạt và chế biến thực phẩm là nguyên nhân gián tiếp làm tăng nguy cơ mắc bệnh và suy dinh dưỡng ở trẻ.
Xem thêm: Khám bệnh lý nhi: Trẻ kém hấp thu nên bổ sung gì?
Suy dinh dưỡng trẻ em có nguy hiểm không?
Câu trả lời chắc chắn là CÓ. Suy dinh dưỡng ở trẻ em, đặc biệt là trong những năm đầu đời, không chỉ đơn thuần là việc trẻ nhẹ cân hay thấp còi hơn so với bạn bè đồng trang lứa. Nó là một tình trạng bệnh lý nghiêm trọng, tiềm ẩn vô số nguy cơ và để lại những hậu quả nặng nề, kéo dài, ảnh hưởng đến toàn bộ quá trình phát triển thể chất, trí tuệ, khả năng học tập, lao động và chất lượng cuộc sống của trẻ sau này.
Việc hiểu rõ những tác động tiêu cực này sẽ giúp các bậc cha mẹ nhận thức sâu sắc hơn tầm quan trọng của việc phòng chống suy dinh dưỡng từ sớm.
- Chậm tăng trưởng cân nặng và chiều cao: Trẻ suy dinh dưỡng thường có cân nặng và chiều cao thấp hơn đáng kể so với tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho lứa tuổi và giới tính. Tình trạng này nếu kéo dài có thể dẫn đến tầm vóc thấp bé khi trưởng thành, ảnh hưởng đến sự tự tin và cơ hội trong cuộc sống.
- Yếu cơ, giảm sức bền: Thiếu hụt protein và năng lượng làm cho cơ bắp của trẻ không phát triển tốt, dẫn đến yếu ớt, giảm khả năng vận động, chơi đùa và học hỏi qua các hoạt động thể chất.
- Rối loạn phát triển xương: Thiếu canxi, vitamin D và các khoáng chất khác cần thiết cho sự phát triển của hệ xương có thể dẫn đến còi xương, biến dạng xương, ảnh hưởng đến dáng đi và sức khỏe xương khớp sau này.
- Chậm phát triển trí não: Thiếu hụt các dưỡng chất quan trọng như sắt, kẽm, iốt, omega-3, choline… ảnh hưởng trực tiếp đến cấu trúc và chức năng của não bộ. Trẻ có thể bị giảm chỉ số thông minh, khả năng tập trung kém, trí nhớ suy giảm, khó khăn trong việc tiếp thu kiến thức và kỹ năng mới.
- Dễ mắc các bệnh nhiễm khuẩn: Trẻ suy dinh dưỡng có sức đề kháng kém, dễ bị tấn công bởi vi khuẩn, virus, dẫn đến thường xuyên mắc các bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp (viêm phổi, viêm phế quản), tiêu hóa (tiêu chảy), và các bệnh nhiễm trùng khác.
- Bệnh kéo dài và nặng hơn: Khi mắc bệnh, trẻ suy dinh dưỡng thường có diễn biến bệnh nặng hơn, thời gian điều trị kéo dài hơn và nguy cơ gặp biến chứng cao hơn so với trẻ khỏe mạnh.
5 cách phòng ngừa suy dinh dưỡng nhi mẹ cần lưu ý
Cho trẻ bú ngay sau khi sinh 1 giờ và bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu
Cho trẻ bú sữa mẹ, trong vòng một giờ sau khi sinh sẽ giúp bảo vệ trẻ sơ sinh khỏi các bệnh nhiễm trùng và giảm nguy cơ tử vong. Việc cho em bé bú mẹ đúng cách còn giúp người mẹ tiết ra sữa nhiều và đều hơn. Tổ chức Y tế Thế giới WHO khuyên mẹ nên cho trẻ bú hoàn toàn trong ít nhất 6 tháng đầu.
Sữa mẹ chứa tất cả các chất dinh dưỡng mà em bé cần trong 6 tháng đầu đời. Các thành phần trong sữa mẹ còn có khả năng thay đổi đáp ứng nhu cầu phát triển của cơ thể em bé theo từng giai đoạn.
Chế độ ăn dặm sau tháng thứ 6 rất quan trọng cho dinh dưỡng nhi
Sau sáu tháng, trẻ cần cả sữa mẹ và thức ăn bổ sung.Từ tháng thứ 6 trở đi mẹ có thể tập cho trẻ ăn dặm thêm các loại thực phẩm khác. Thực phẩm bổ sung kết hợp cùng với sữa mẹ sẽ giúp đảm bảo rằng trẻ sơ sinh tăng trưởng và phát triển tốt nhất. Mẹ nên cho trẻ ăn cân bằng và đầy đủ 4 nhóm chất đạm, bột đường, béo, vitamin và khoáng chất.
Nếu mẹ không còn sữa để cho con bú. Mẹ có thể tham khảo ý kiến của các chuyên gia dinh dưỡng để chọn thực phẩm thay thế phù hợp. Bên cạnh đó việc uống bổ sung vitamin A định kỳ sau 6 tháng tuổi cũng vô cùng quan trọng. Điều này có thể làm giảm 25% tỷ lệ tử vong ở trẻ em dưới 5 tuổi. Bổ sung sắt theo chỉ dẫn của bác sĩ và tẩy giun định kỳ cho trẻ từ 1 tuổi sẽ bảo vệ trẻ chống lại tình trạng thiếu máu thiếu sắt và kém phát triển.
Giữ gìn vệ sinh xung quanh bé
Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng đặc biệt là trước và sau khi chế biến thức ăn cho trẻ để ngăn ngừa vi trùng, vi khuẩn xâm nhập vào thực phẩm gây tiêu chảy, giun sán ở trẻ nhỏ. Chọn các loại thực phẩm tươi với chất lượng tốt nhất. Không nên cho trẻ dùng các loại thực phẩm đóng hộp, chế biến sẵn. Ngoài ra, bố mẹ luôn duy trì vệ sinh khu vực vui chơi, ăn ngủ của bé sạch sẽ, thoáng mát…
Theo dõi biểu đồ tăng trưởng hàng tháng của trẻ
Biểu đồ tăng trưởng là biểu đồ chiều cao, cân nặng và vòng đầu của trẻ. Biểu đồ tăng trưởng giúp mẹ xác định được tốc độ và tình trạng phát triển hiện tại của con có đúng với mục tiêu phát triển của độ tuổi chưa. Nếu đường tăng trưởng của con đi ngang trong nhiều tháng là dấu hiệu cảnh báo cần đưa trẻ đi khám, nếu đường cong tăng trưởng đi xuống là tình trạng cần can thiệp tích cực, nếu đường cong tăng trưởng đi lên đều đặn là trẻ đang phát triển tốt.
Bên cạnh đó, thông qua việc theo dõi sự thay đổi các chỉ số trên biểu đồ tăng trưởng mẹ có thể xác định được cách tốt nhất để giúp em bé phát triển đúng hướng, ngăn ngừa các biến chứng về sức khỏe chẳng hạn như suy dinh dưỡng nhi làm ảnh hưởng đến tốc độ phát triển chung.
Xem thêm: khám dinh dưỡng cho bé ở đâu? 8 địa chỉ hàng đầu
Điều trị các bệnh về tiêu hóa là cần thiết để phòng suy dinh dưỡng nhi
Các bệnh về tiêu hóa là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến suy dinh dưỡng nhi. Khi thấy trẻ bị tiêu chảy, táo bón, rối loạn tiêu hóa,… kéo dài. Mẹ cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ dinh dưỡng để được thăm khám và điều trị bệnh lý cũng như thực hành chế độ dinh dưỡng hợp lý để trẻ bắt kịp đà tăng trưởng. Thêm vào đó, việc lạm dụng thuốc kháng sinh cũng gây ảnh hưởng xấu đến hệ tiêu hóa của trẻ. Nên mẹ hãy hạn chế sử dụng, chỉ sử dụng đúng liều, đúng thời gian, đúng bệnh, không nên lạm dụng.
Ngoài ra, bố mẹ nên duy trì một chế độ sinh hoạt điều độ, cho bé ngủ sớm, tăng cường vận động và hạn chế tiếp xúc các thiết bị điện tử để trẻ phát triển tốt nhất.
Phòng khám Nhi khoa PTA – Đồng hành cùng sức khỏe và sự phát triển của con bạn
Chúng tôi hiểu rằng, hành trình nuôi con khôn lớn luôn đầy ắp những lo lắng và thử thách. Việc đảm bảo dinh dưỡng tối ưu cho trẻ là một trong những ưu tiên hàng đầu của mỗi bậc cha mẹ. Với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe nhi khoa, cùng đội ngũ y bác sĩ có trình độ chuyên môn cao, tận tâm và giàu y đức, Phòng khám Nhi khoa PTA tự hào là địa chỉ tin cậy, đồng hành cùng hàng ngàn gia đình Việt trong việc phòng chống và điều trị suy dinh dưỡng ở trẻ em.
Tại Phòng khám Nhi khoa PTA, chúng tôi cung cấp các dịch vụ toàn diện:
- Thăm khám và tư vấn dinh dưỡng chuyên sâu: Đội ngũ bác sĩ và chuyên gia dinh dưỡng của chúng tôi sẽ đánh giá tình trạng dinh dưỡng cụ thể của từng trẻ, tìm hiểu nguyên nhân và đưa ra những lời khuyên, kế hoạch can thiệp dinh dưỡng cá nhân hóa, phù hợp với từng độ tuổi và thể trạng.
- Tư vấn về các sản phẩm bổ sung dinh dưỡng: Trong trường hợp cần thiết, bác sĩ sẽ tư vấn các loại thực phẩm bổ sung, vitamin và khoáng chất an toàn, hiệu quả, phù hợp với trẻ.
- Các khóa học, buổi nói chuyện chuyên đề về dinh dưỡng: PTA thường xuyên tổ chức các buổi chia sẻ kiến thức, giúp cha mẹ cập nhật thông tin và kỹ năng chăm sóc dinh dưỡng cho con.
Chúng tôi cam kết mang đến dịch vụ y tế chất lượng cao, môi trường thăm khám thân thiện, hiện đại, giúp bạn và bé cảm thấy thoải mái và an tâm nhất. Đừng để nỗi lo suy dinh dưỡng ảnh hưởng đến tương lai của con bạn. Hãy hành động ngay hôm nay!
Nếu bạn đang tìm kiếm thông tin chi tiết về phòng chống suy dinh dưỡng, muốn được hướng dẫn cụ thể cách chăm sóc trẻ, quan tâm đến các sản phẩm, dịch vụ hỗ trợ, hoặc cần tìm một địa chỉ khám dinh dưỡng uy tín tại địa phương, Phòng khám Nhi khoa PTA luôn sẵn sàng lắng nghe và hỗ trợ bạn. Hãy để lại thông tin liên hệ của bạn hoặc gọi ngay cho chúng tôi qua số hotline để được tư vấn miễn phí và đặt lịch hẹn với các chuyên gia hàng đầu.
